Çay, bugün dünyanın her yerinde tüketilen bir üründür. Çay, dünyada sudan sonra, en fazla içilen ve içme alışkanlığı gittikçe artan bir bitki olarak 5000 yıllık bir geçmişe sahiptir. Yaygın bir efsaneye göre, büyük Çin İmparatoru Shen Nung’ın hizmetlilerinden biri bahçede su kaynatırken bir yaprak kaynayan suyun içine düşer. Yaydığı koku imparatoru etkiler. Kokusunu beğenen imparator, tadını da denemek ister ve çay o gün bugündür insanoğlunun vazgeçilmez dostu haline gelir. Çin kültürünün dünyaya bir armağanı olan çay sadece keyifle tüketilen bir içecek olmanın ötesinde, gittiği her bölgede kültürün bir parçası olmayı başarmıştır.
Biz Türkler de çayı benimsemiş ve kendi yapımıza mahsus bir içme kültürü ve ritüeli oluşturmuşuzdur. İnce belli cam bardak kültürümüzün dünyada eşi olmayan bir parçası haline gelmiştir. İnce belli bardak bir taraftan çayın sıcaklığını korurken, geniş ve kalın camlı kısım çayın içilen miktarının sıcaklığını azaltarak daha kolay içilmesini sağlamaktadır. Yeni güne bu keyifle başlamak bizler için vazgeçilmez olmuştur artık.
Türk çayı dünyada da tanınan bir üne sahiptir. Bugün Türkiye çay üreten ülkeler arasında üretimin gerçekleştirildiği alan genişliği açısından dünyanın 6. büyük ülkesidir. Bunun yanında kuru çay üretiminden dünya 5.cisi ve tüketim olarak da dünyanın 4.cü sırasında bulunmaktadır.
İyi bir çay hazırlamak için en önemli faktör suyun seçimidir. Yumuşak kaynak suyu kullanın. Çay suyunu uzun süre ve yüksek ateşte kaynatmayın. Demleme süresini uzun tutarsanız hem çayınız acılaşır, hem de çaydaki kafein miktarı yükselir. Aynı zamanda suyun oksijeni kaybolur ve lezzeti azalır. Her fincan için bir tatlı kaşığı dökme çay koyunu. Çayın demleme süresi 10-15 dakikayı geçmemeli ve demlenen çay yarım saat içinde içilmelidir. Çayın demi kaynatılmamalıdır.
Çayın Faydaları
• Çayın kolesterol seviyesini düşürdüğü uzmanlarca kanıtlanmıştır.
• Çinko içeriği ile tadım hücrelerindeki tat alma bozukluklarını önlediği sabittir.
• Susuzluğu giderir, karaciğeri temizler ve yeniler.
• İçerdiği florid nedeniyle diş çürüklerini önleyici etkiye sahiptir.
• Doku sertleşmesini ve damar sertliğini tedavi eder.
• İçerdiği flavonollar ile tansiyonu düşürür ve kan damarlarının bağışıklığını arttırır.
• Sapon içeriğiyle vücuttaki zararlı maddeleri yok eder, iltihaplanmayı önler.
• Kan şekerinin yükselmesini önlediğinden diyabet hastalarına önerilmektedir.
• İçeriğindeki C ve E vitamini ile karoten maddesi kan kanserine karşı bağışıklığı artırır, kısırlığı önler.
• Kuru çay yaprağındaki polifenoller sayesinde kan basıncındaki artışı geciktirir, gıda alerjisini önler.
• İçerdiği mineral ile vücuttaki mineral dengesini kurulmasında sudan daha etkili bir rol oynar.
• %2-4 oranında kafein içeriğiyle metabolizmayı ve merkezi sinir sistemini uyarır
• Dinlendirici ve konsantrasyon artırıcı etki yapar, kalbi güçlendirir, astımı önler.
• Böbreklerin daha iyi çalışmasını sağlar.
• Teobromin ve teofilin maddeleri idrar sökücü özelliği ile böbreklerin düzenli çalışmasını sağlar.
• Çay banyoları, sıcak çay kompres ve pansumanları göz ve ciltteki bazı rahatsızlıkları giderir, kaşıntı ve egzama ile uzun dönemde sedef hastalığının tedavisinde rol oynar.
